وبلاگ گروهیِ تَیسیر

درباره ی بسم الله الرحمن الرحیم نکته ای زیبا در روایت امام رضا (علیه السلام) وجود دارد،

ابن فضال از حضرت می پرسد که "ما مَعْنَى بِسْمِ اللَّهِ؟" معنای بسم الله چیه؟

ایشان فرمودند:" اَیْ‏ أَسِمُ عَلَى نَفْسِی بِسِمَةٍ مِنْ سِمَاتِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ"

 وقتی داری می گویی بسم الله در حقیقت داری بر روی خودت داغ می نهی 

و علامت می گذاری که من مال این خدا هستم .

"سِمَاتِ اللَّهِ " یعنی علامت های الهی.

همین دعای سمات که می خوانیم یعنی مکان هایی که محل ظهور و بروز قدرت الهی هستند.

مانند چاهی که یوسف را در آن انداختند.

مانند سرزمین طور سینا (( وَ بِمَجْدِکَ الَّذِی ظَهَرَ عَلَى طُورِ سَیْنَاءَ فَکَلَّمْتَ

بِهِ عَبْدَکَ وَ رَسُولَکَ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ) و به بلنداى جاهت که بر طور سینا نمایان شد، پس با آن، سخن گفتى با بنده و رسولت موسى بن عمران))

احساس کن داری داغی روی خودت می نهی که من مال این خدا هستم

که همانا برده بودن برای خداست من برده ی توام علامت به من بزن:

 "بسم الله" مانند اینست که در زبان عامیانه داری می گویی ... :

خدایا کوچکتم غلامتم نوکرتم ...

هر جا شما بسم الله بگویی مصداق این فرمایش امام رضا هست.

بسم الله را برای امور مهم و ذی بال می گوییم

مثلا یک سخنران وقتی بالای منبر قرار می گیرد

اول اعلام می کند که من برده ی خدا هستم

بلـــه بسم الله را فقط قلوب متواضع می توانند بگویند.

به قول علامه ی طباطبایی:
بسم الله یعنی اجازه گرفتن و ادب به خرج دادن در برابر رب العالمین¹

گوسفند قربانی می کنیم، وقتی بسم الله بگوییم گویا گفته ایم :

برده ای یکی از مخلوقات تو را سر می برد غلامتم... کوچکتم...

که اگر این بسم الله گفته نشود، گوشت این حیوان را نمی شود خورد و حرام می شود.

شما خواننده ی محترم هم برای بچه ات توضیح بده
برای زنت توضیح بده که وقتی بسم الله می گویی اعلام می کنی

که برده ی خدا هستی نسبت به خداوند عالم عبودیت داری.

شکوه و عظمت بسم الله را به زیبایی از کلام امام رضا علیه السلام دریافتیم. الحمد لله 

روایتی که ذکر شد در کتاب عیون أخبار الرضا علیه السلام اینگونه آمده است:

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِیمَ بْنِ إِسْحَاقَ الطَّالَقَانِیُّ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ

قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِیدٍ مَوْلَى بَنِی هَاشِمٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ فَضَّالٍ

عَنْ أَبِیهِ قَالَ: سَأَلْتُ الرِّضَا (علیه السلام) عَنْ بِسْمِ اللَّهِ قَالَ:

مَعْنَى قَوْلِ الْقَائِلِ بِسْمِ اللَّهِ ،

أَیْ‏ أَسِمُ عَلَى نَفْسِی بِسِمَةٍ مِنْ سِمَاتِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ

وَ هِیَ‏ الْعُبُودِیَّةُ  قَالَ فَقُلْتُ لَهُ مَا السِّمَةُ قَالَ الْعَلَامَةُ.²

1- المیزان فى تفسیر القرآن، ج‏1، ص: 15

   و قد جرى کلامه تعالى هذا المجرى، فابتدأ الکلام باسمه عز اسمه؛  لیکون ما یتضمنه من المعنى معلما باسمه مرتبطا به،

   و لیکون أدبا یؤدب به العباد فی الأعمال و الأفعال و الأقوال، فیبتدءوا باسمه و یعملوا به،

   فیکون ما یعملونه معلما باسمه منعوتا بنعته تعالى مقصودا لأجله سبحانه

   فلا یکون العمل هالکا باطلا مبترا، لأنه باسم الله الذی لا سبیل للهلاک و البطلان إلیه. 

2- عیون أخبار الرضا علیه السلام ؛ ج‏1 ؛ ص260